آذر 1384 آخرینباری بود که جشنواره فیلم دفاع مقدس برگزار شد؛ جشنوارهای که عنوان دوسالانه نیز بر خود داشت ولی چنان فراز و نشیبهایی را پشتسر گذاشت که سالها آمدند و رفتند بیآنکه خبری از فستیوال فیلم دفاع مقدس باشد.
دهمین جشنواره فیلم دفاع مقدس پس ازیکسال و نیم تأخیر که با بحث و جدلهای بسیار همراه بود، از اول تا چهارم آذر 84 در تهران برگزار شد. 2 سالن سینما فلسطین و یک سالن سینما سپیده میزبان فیلمهای جشنواره دهم بود. سطح برگزاری جشنواره دهم دفاع مقدس بهلحاظ کمی در حد جشنوارههای منطقهای سینمای جوان بود.
بهنظر میرسید که جشنواره بهشکلی کاملا محدود برگزار شده تا تنها طلسم برگزار نشدنش پس از مدتهاکش و قوس و اختلافنظر میان نهادهای مدعی شکسته شود. جالب اینکه این دوره در زمانی که گفته میشد تولید فیلم دفاع مقدس به پایینترین حد خود رسیده، برپا شد.در روزهایی که محمدرضا جعفریجلوه تازه بر مسند مدیریت سینمای کشور قرار گرفته بود- دورانی که یکی از مهمترین شعارهای مدیران فرهنگی حمایت از سینمای دفاع مقدس بود و تولید فیلم جنگی هم بالا رفت- خبری از برگزاری جشنواره فیلم دفاع مقدس نشد تا اینکه چند ماه پس از حضور جواد شمقدری در معاونت سینمایی، با انتخاب محمد خزاعی بهعنوان دبیر جشنواره یازدهم، فستیوال فیلم دفاع مقدس پس از سکوتی چندساله دوباره آغاز به کار کرد.
جشنواره یازدهم دفاع مقدس با بخشهایی متنوع برگزار خواهد شد و شاید گستردگی برگزاری آن (که بهصورت همزمان در 8 استان کشور برپا خواهد شد) قرار است سالها غیبت سؤالبرانگیزش را تا اندازهای جبران کند؛ ضمن اینکه در فاصله برگزاری جشنواره دهم و یازدهم فیلمهای دفاع مقدس زیادی تولید شدهاند که این خود بهتنهایی دلیل محکمی برای برگزاری جشنواره در سطحی گسترده است؛ جشنوارهای که در همه این سالها از نداشتن متولی ثابت رنج برده و امسال بنیاد فرهنگی روایت فتح و انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس آنرا برگزار خواهند کرد.
خزاعی با اشاره به این نکته که جشنواره یازدهم دفاع مقدس در 11 بخش رقابتی و 5 بخش جنبی برگزار میشود، میگوید: «امسال، هم بهلحاظ ساختاری و هم بهلحاظ گستردگی و هم بهجهت کیفی شاهد جشنوارهای متفاوت هستیم. تفاوت در ساختار این جشنواره را چه در برگزاریاش در چند استان بهصورت همزمان و چه در گستردگی جشنواره که در هفتههای فیلم در خارج از کشور نیز برگزار میشود، میبینیم.»برگزار نشدن جشنواره در طول 5 سال وساخته شدن تعداد زیادی فیلم جنگی در این سالها، دست برگزارکنندگان دوره یازدهم را در انتخاب فیلم بازگذاشته است. خزاعی در این رابطه میگوید: «قطعا کیفیت این دوره از جشنواره باتوجه به تولیداتی که از سال 84 تا به امسال داشتهایم، بالاست. در طول سالهایی که جشنواره برگزار نشده، فیلمهای قابلاعتنای زیادی در ژانر دفاع مقدس ساخته شده است.»
مسابقه سینمای ایران، مسابقه بینالملل، قلم طلایی (مسابقه فیلمنامهنویسی)، نگاه نو (مسابقه فیلمهای 313 ثانیهای)، تصویر انقلاب (برگزیده آثار سینمایی 30 سال گذشته، با موضوع انقلاب) و مسابقه مواد تبلیغی (عکس، پوستر و آنونس) بخشهای رقابتی یازدهمین جشنواره فیلم دفاع مقدس هستند.در بخش مسابقه سینمای ایران تمامی فیلمهایی که از سال 1384 به بعد تولید شدهاند، میتوانند حضور یابند؛ با این توضیح که مسابقه سینمای ایران شامل قسمتهای فیلمهای بلند سینمایی 35میلیمتری، فیلم سینمایی ویدئویی، فیلمهای کوتاه داستانی و فیلمهای مستند است.
جشنواره یازدهم بهصورت همزمان در چند کشور دیگر نیز برگزار خواهد شد و به همین دلیل مسابقه بینالملل آن میتواند خارج از وضعیت تشریفاتی معمول و متداول، یکی از بخشهای مهم این فستیوال باشد. فیلمهای این بخش در 4 قسمت رقابتی بهنمایش درمیآیند: فیلم بلند سینمایی، فیلم کوتاه داستانی، فیلم مستند و بخش ویژه غزه. همچنین بهعنوان برنامه جنبی، بزرگداشت و مرور بر آثار یک فیلمساز فعال در حوزه سینمای مقاومت در این بخش برگزار میشود.
تاکنون بیش از 735 فیلم به 4بخش مسابقه سینمای ایران جشنواره ارسال شده که از این تعداد، بیش از 320 اثر در بخش فیلمهای مستند، بیش از 300 اثر در بخش فیلمهای کوتاه و 115 عنوان در بخشهای سینمایی و سینمای ویدئویی بوده است.
یازدهمین جشنواره بینالمللی فیلم مقاومت (انقلاب و دفاع مقدس) از 29 شهریور تا 2 مهرماه برگزار خواهد شد؛ جشنوارهای که امسال با سیامین سالگرد دفاع مقدس نیز مصادف شده است.
بررسی شرایط 30 استان کشور برای میزبانی جشنواره دفاع مقدس
محمدخزاعی، دبیر یازدهمین جشنواره فیلم دفاع مقدس در خصوص بخش بینالملل این جشنواره میگوید: «بالغ بر 70 فیلم از 33 کشور جهان متقاضی حضور در جشنواره فیلم دفاع مقدس هستند. بیشتر این فیلمها نیز آثاری هستند که در جشنوارههای معتبر دنیا حضور داشتهاند.همچنین جشنواره بهصورت همزمان در 5 کشور برگزار میشود که 2 کشور تاکنون مشخص شده و رایزنی برای انتخاب 3 کشور دیگر همچنان ادامه دارد.علاوه بر این، در بخش داخلی، 8 استان کشور میزبان فیلمهای دفاع مقدس خواهند بود. جز تهران، برگزاری جشنواره در استان بوشهر نیز قطعی شده است.برای انتخاب بقیه استانها، ما شرایط 30 استان کشور را بررسی میکنیم و میان آنها استانهایی که شرایط مطلوب برای برگزاری جشنواره را دارند، انتخاب میکنیم.»